Żylaki odbytu

Żylaki odbytu – czynniki ryzyka oraz objawy

Istnieje wiele czynników, zwiększających ryzyko występowania żylaków odbytu. Zalicza się do nich nadwaga i otyłość, ciąża (z hemoroidami boryka się wiele pań po porodzie), nadużywanie alkoholu, przewlekłe zaparcia, częste dźwiganie ciężarów, długotrwałe biegunki i nadużywanie środków przeczyszczających, a także styl życia. Na hemoroidy są narażone m.in. osoby mało aktywne fizycznie, a także wykonujące pracę siedzącą, np. pracownicy biurowi, kierowcy, informatycy, kasjerki itp.

Objawy żylaków odbytu trudno pomylić z czymkolwiek innym. Najczęstszym symptomem jest bezbolesne krwawienie świeżą, jasną krwią podczas wypróżniania lub zaraz po nim. Czasami krwawieniu towarzyszy obecność śluzu, pieczenie okolic odbytu oraz nietrzymanie stolca. W zaawansowanych stadiach może dojść do zakrzepicy, objawiającej się silnym, rwącym bólem okolic odbytu oraz obrzękiem tych okolic.

Farmakologiczne leczenie żylaków odbytu

Jedną z możliwych form leczenia żylaków odbytu jest farmakoterapia. Przed jej wdrożeniem zaleca się jednak znormalizować ilość wypróżnień. Do diety należy włączyć produkty zawierające duże ilości błonnika, takie jak pieczywo, kasze i makarony pełnoziarniste, warzywa oraz owoce, a także większe ilości płynów, głównie niegazowanej wody mineralnej. Niewskazane są natomiast napoje alkoholowe, a także dania oraz przyprawy pikantne.

Skuteczność kliniczną w leczeniu żylaków odbytu wykazują środki zarówno stosowane doustnie, jak i miejscowo (w postaci kremów, maści czy czopków). Mają one właściwości znieczulające, przeciwzapalne, przeciwzakrzepowe oraz naczynioaktywne. Zalicza się do nich m.in. hydrokortyzon, neomycyna, cynchokaina, eskulina, hesperydyna oraz diosmina. Należy jednak pamiętać, że leczenie farmakologiczne eliminuje objawy, a nie przyczyny schorzenia – możliwe są więc jego nawroty.

Chirurgiczne leczenie żylaków odbytu

W około 10-15% przypadków, gdy dochodzi do bardzo silnych krwawień, których nie można zatrzymać leczeniem zachowawczym, lub gdy choroba osiągnęła już niezwykle zaawansowane stadium, konieczne jest leczenie żylaków odbytu przy pomocy tradycyjnych zabiegów chirurgicznych. Takie rozwiązanie jest często ostatecznością, gdy inne metody – jak leczenie farmakologiczne, skleroterapia, gumkowanie lub laseroterapia – nie przynoszą oczekiwanych rezultatów, a dolegliwości bólowe oraz dyskomfort stają się nie do zniesienia dla pacjenta.

Tradycyjne operacje żylaków odbytu można przeprowadzić różnymi metodami chirurgicznymi, a najczęściej stosowanymi są metoda otwarta Milligana-Morgana oraz metoda zamknięta Fergusona. Obie techniki różnią się sposobem postępowania po usunięciu żylaków – w przypadku metody Milligana-Morgana rana pozostaje otwarta, co ma na celu jej samoistne gojenie, natomiast w metodzie Fergusona stosuje się zszycie rany, co w niektórych przypadkach może przyspieszyć proces gojenia, ale może też wiązać się z większym ryzykiem infekcji. Wybór odpowiedniej metody zależy od doświadczenia chirurga, stopnia zaawansowania choroby oraz indywidualnych wskazań i przeciwwskazań u pacjenta.

Chirurgiczne operacje żylaków odbytu przeprowadza się zazwyczaj w znieczuleniu ogólnym lub podpajęczynówkowym. Znieczulenie podpajęczynówkowe polega na wstrzyknięciu środka znieczulającego do płynu otaczającego rdzeń kręgowy, co pozwala na czasowe zniesienie bólu i czucia w dolnej części ciała. Dzięki temu pacjent nie odczuwa dyskomfortu podczas zabiegu, a lekarz może przeprowadzić operację w komfortowych warunkach, z maksymalną precyzją.

Po przeprowadzeniu operacji pacjent musi zazwyczaj pozostać w szpitalu przez kilka dni. W tym okresie pacjent jest monitorowany przez personel medyczny, a także podaje się mu leki przeciwbólowe, aby złagodzić ból, który może wystąpić po zabiegu. Ważnym elementem opieki pooperacyjnej jest kontrolowanie stanu rany oraz zapobieganie ewentualnym powikłaniom, takim jak infekcje, krwawienie czy trudności z wypróżnianiem. Z tego względu pacjentom często zaleca się także stosowanie diety bogatej w błonnik oraz przyjmowanie odpowiedniej ilości płynów, aby zapobiec zaparciom i uniknąć dodatkowego nacisku na okolice operowane.

Po opuszczeniu szpitala konieczna jest kontynuacja leczenia w warunkach ambulatoryjnych. Pacjent powinien regularnie zgłaszać się na wizyty kontrolne, podczas których lekarz ocenia proces gojenia i ewentualne powikłania. Często niezbędne jest także stosowanie miejscowych maści lub leków przeciwbólowych, aby złagodzić ból i przyspieszyć proces regeneracji. Pacjent powinien unikać dźwigania ciężarów, długotrwałego siedzenia oraz wykonywania intensywnych ćwiczeń fizycznych przez co najmniej kilka tygodni po operacji, aby nie narażać okolic operowanych na nadmierny wysiłek.

Warto również wspomnieć, że pełen powrót do normalnej aktywności po operacji żylaków odbytu może zająć od kilku tygodni do kilku miesięcy, w zależności od indywidualnych czynników oraz reakcji organizmu na leczenie. Proces rekonwalescencji wymaga od pacjenta cierpliwości i ścisłego przestrzegania zaleceń lekarza, aby uniknąć nawrotu choroby oraz zapewnić jak najlepsze efekty leczenia. Choć chirurgiczne usunięcie żylaków odbytu może wiązać się z pewnym ryzykiem i dyskomfortem, jest to często jedyna skuteczna metoda, która pozwala pacjentom na trwałe pozbycie się uporczywych objawów i znacząco poprawia jakość życia.